پنجشنبه ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ - 
دکتر پویا جبل عاملی و دکتر حمید قنبری :
در آستانه توافقی که میتواند فضای بین‌المللی اقتصاد ایران را دگرگون کند، همه نگاه‌‌ها به بازار ارز دوخته شده است؛ بازاری که بیش از یک‌دهه، زیر بار فشار تحریم‌‌ها، مقررات متناقض، رانت‌‌های گسترده و سیاستهای پرنوسان، شکل طبیعی و عقلانی خود را از دست داده است. بازار ارز زمانی میتواند به شکل کارآمد نیازهای جامعه را برطرف کند که از زیر بار این فشارها که بعضا نام سیاست ارزی به خود داده است، رها شود.سیاست ارزی در ایران، نه‌تنها بخش مهمی از ساختار اقتصاد کلان است، بلکه نقطه تلاقی سه‌حوزه حیاتی است: ثبات پولی، سرمایه‌گذاری خارجی و حکمرانی اقتصادی. به همین دلیل، اصلاح این سیاست نمیتواند صرفا فنی یا محدود به نرخ ارز باشد. ما با مساله‌ای مواجهیم که در ساختارهای قانونی، نهادی و ذهنی ریشه دارد. هدف این مقاله آن است که با بازخوانی انتقادی وضعیت موجود، دلایل ناکارآمدی آن را بررسی کند و سپس چارچوبی برای بازآفرینی یک سیاست ارزی کارآمد، شفاف و پایدار در دوران پساتوافق ارائه دهد.
کد خبر: ۳۹۷۸۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۱
نقد و نظری بر ادعای پرداخت وام به واحدهای صنعتی:
سالانه حجم قابل توجهی از تسهیلات بانکی و ارز دولتی که با هدف حمایت از تولید تخصیص می‌یابد، در عمل به شرکت‌های صوری یا «اشباح صنعتی» می‌رسد. واحدهای تولیدی که در آنها نه تولیدی صورت می‌گیرد و نه شاغلی در آنها وجود دارد، اما همیشه در صف اول دریافت مواد اولیه، ارز و تسهیلات ریالی هستند. بخش قابل توجهی از این معضل به خاطر ساختار کژکارکردی است که رانت را تعریف کرده و فکر می‌کند که با سامانه و نظارت میتواند مطمئن باشد که از سوءاستفاده جلوگیری می‌کند. کارشناسان اعتقاد دارند این «اشباح صنعتی» مهمترین عامل انحراف منابع از تخصیص بهینه و همین‌طور عامل اصلی تضعیف صرفه مقیاس اقتصاد هستند. در شرایطی که واحدهای تولیدی موجود با مشکلات متعددی در حوزه برق، گاز و کمبود منابع در گردش مواجهند، ارائه غیرشفاف و بیرویه مجوز به واحدهای جدید باید مورد بازبینی قرار گیرد. با تخصیص بازارمحور ارز و منابع بانکی، بنگاه‌های تولیدی برای استفاده از انتفاع تولید به‌وجود میآیند نه استفاده از رانت و این‌گونه دیگر خبری از اشباح صنعتی نخواهد بود.
کد خبر: ۳۹۶۹۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۴
اقدامات غیرکافی بانک مرکزی در اصلاح نظام بانکی:
تصمیم قاطع بانک مرکزی در اجرای برنامه های اصلاحی با هدف ساماندهی شبکه بانکی تا جایی است که این بانک قصد دارد بانک های ناتراز و ناکارآمد را در صورت عدم اصلاح در بانک دیگر ادغام و یا منحل کند. بر اساس برخی شنیده ها، یک بانک خصوصی به زودی از چرخه بانکداری کشور کنار نهاده می شود. حتی شایعاتی مبنی بر حضور مالک آن در برخی از کشورهای ممنوعه نیز شنیده شده است. هرچند اقدامات بانک مرکزی در خصوص اصلاح نظام بانکی، اقدامات خوبی ارزیابی می شود اما بر اساس برخی شنیده ها ، شاهد تشکیل گعده های دوستانه از فرزندان برخی از مقامات، دامادها ، منسوبین برخی از مقامات در بعضی از بانک های تخصصی دولتی هستیم. بر طبق شنیده ها ، این کار بشکلی عامدانه برای حفاظت از صندلی مدیران عامل این بانک ها صورت پذیرفته و کمترین برخوردی نیز با حاشیه های اقتصادی ایجاد شده توسط این گعده ها صورت نمی پذیرد. جای دارد نهادهای نظارتی و امنیتی کشور با رویکرد راست آزمایی این ادعا ورود کنند. خیلی زشت است که مدیرعامل بانکی بگوید ( بر اساس شنیده ها و اگر راست باشد) همه را وامدار کردم و کسی توان حرف زدن ندارد ( اصطلاح وام دار کردم را ما بجای یک عبارت زشت دیگر، قرار داده ایم. اصل عبارت چیز دیگری است). در صورت نیاز، اطلاعات و مستندات شنیده شده و در اختیار، قابلیت ارایه به معاونت های تخصصی نهاد نظارتی یا دفتر رئیس قوه قضائیه را دارد.
کد خبر: ۳۹۵۰۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۹
تشدید نظارت بر دستگاه های اجرایی:
بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه از دی سال جاری به جای اینکه وجه پرداختی برای حقوق به دستگاه‌ها داده شود به صورت مستقیم از خرانه به حساب خود کارمندان واریز خواهد شد. از مهمترین مزایای این شیوه پرداخت، شناسایی افرادی است که از چند جا دولتی حقوق و مزایا دریافت می کردند. همچنین می توان بر سقف و کف دریافتی ها نظارت موثر داشت. علاوه بر این ، می توان درصد تحصیص بودجه دستگاه های اجرایی به حقوق و دستمزد کارکنان را به صورت شفاف تری تحت نظارت گرفت( برخی از دستگاه ها تا ۸۵درصد بودجه خود را صرف حقوق و دستمزد کرده و در واقع ، از بیت المال می دهیم تا بعضی ها عشق و صفا کنند).
کد خبر: ۳۹۳۴۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۰
تقابل نگاه های حمایتی و نظارتی در همایش بانکداری اسلامی :
در همایش بانکداری اسلامی روز گذشته، یکی از سخنرانان مثال جالبی مطرح کرد: «۱۵سال پیش یک قطعه‌ساز ۵میلیارد تومان وام گرفت و این پول را صرف خرید ۵آپارتمان کرد که با فروش آن سود دو برابری کسب کرد؛ درحالی‌که به جای تولید قطعه ایرانی، آن را در چین تولید و با برچسب ایرانی وارد بازار می‌کرد.» این مثال، یکی از هزاران نمونه‌ای است که بسیاری از «افراد با نفوذ و رانت‌جو» به اسم تحریک تولید، وام‌های با نرخ پایین دریافت و این مبالغ را عمدتا صرف خرید مسکن و دلار کرده‌اند. حال به نظر می‌رسد که دوباره بحث ارائه تسهیلات بانکی با نرخ بهره پایین در جهت حمایت از تولید داغ شده است. هرچند برخی معتقدند که هدایت اعتبار با نظارت قوی بر رفتار تولیدکنندگان سیاست درستی است، اما تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد که خروجی تحریک تولید با وام ارزان تنها «ناترازی منابع بانکی»، «افزایش مطالبات غیرجاری بانک‌ها» و «طولانی‌شدن صف برای وام‌گیرندگان واقعی» بوده است.
کد خبر: ۳۹۱۴۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۸
حسابرسی از دانشگاه های علوم پزشکی؛
طبق گفته‌ی وزیر اقتصاد، دانشگاه‌های علوم پزشکی متعهد شده بودند تا پایان اردیبهشت، به منظور انضباط مالی، تمامی حساب‌های فرعی خود نزد تمامی بانک‌ها را مسدود و به خزانه بانک مرکزی منتقل کنند. اکنون که از این تاریخ می‌گذرد، سوال این است که آیا دانشگاه‌ها به وعده‌ی خود عمل کرده‌اند یا خیر؟
کد خبر: ۳۸۹۰۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
کارشناس پولی و بانکی:
یک کارشناس پولی و بانکی گفت: اقدام دولت سیزدهم در شفاف‌سازی صورت‌های مالی بانک‌ها، اقدامی مثبت بوده است و می‌توان آن را گامی موثر در جلب اعتماد مردم، افزایش کارایی و اثربخشی و چابکی نظام بانکی دانست.
کد خبر: ۳۸۰۹۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۹
وزیر صمت:
وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: هم اکنون کشور در بخش صنایع با کمبود برق روبه‌روست است که با هدف رفع این معضل، سرمایه‌گذاری ۱۲ هزار مگاوات برق در کشور آغاز شده است.
کد خبر: ۳۷۶۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۳
فاطمی امین:
سیدرضا فاطمی‌امین تورم را بیماری طولانی مدت و مزمن اقتصاد ایران دانست و گفت: سال‌هاست با تورم روبه‌رو هستیم و نقدینگی (رشد نقدینگی بیش از رشد تولید)، قیمت‌های خارجی (افزایش نرخ ارز و تعرفه‌ها) و تولید (هرچه تولید کمتر باشد، تورم بیشتر می‌شود) سه عامل مهم در این مشکل هستند و در واقع ۸۰ درصد تورم، ناشی از این موارد است.
کد خبر: ۳۷۵۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
برنامه دو ساله برای بهبود وضع خودرو؛
فاطمی امین گفت: مافیا وجود دارد، اما در جا‌هایی که شاید با تصور مردم متفاوت باشد یعنی ما یک شبکه‌هایی داریم که منافع این‌ها اجازه نمی‌دهد که اتفاقات خوبی بیفتد و یک منافعی شکل گرفته است که با منافع مردم هم راستا نیست بنابراین وظیفه ما شناسایی این‌ها و حل مسائل است.
کد خبر: ۳۷۵۱۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
تکثر و تعارض نهادها؛
مختصات کنونی صنعت خودروسازی را می‌توان در ۳ مولفه ساختار انحصاری بازار، قیمت تمام‌شده بالا و فقدان کیفیت و نوآوری در محصولات خلاصه کرد. درواقع این صنعت از منظر قیمت، کیفیت و رضایت مشتری دارای ناکارآمدی بوده و نیازمند جراحی‌های عمیق است.
کد خبر: ۳۷۱۷۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۱
افشای جزئیات اَبَر تخلف بانکی کشور؛
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس گفت: این بانک می‌توانسته در مجموع ۱۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات کلان پرداخت کند. اما تنها در یک فقره، معادل ۱۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات از این بانک دریافت شده که ۴۰ برابر سقف تسهیلات کلان دریافتی توسط یک شخص حقوقی است.
کد خبر: ۳۷۰۳۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۵
کارشناس اقتصادی:
مهمترین سند مالی سالیانه کشور یعنی لایحه بودجه ۱۴۰۱ یکشنبه هفته جاری به مجلس تحویل داده شد تا بررسی آن در دستورکار نمایندگان قرار گیرد. لایحه بودجه تدوین‌شده تاکنون به جهات گوناگونی مورد بحث و انتقاد قرار گرفته است. حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، اضافه نشدن پایه‌های جدید مالیاتی قابل اتکا، عدم تفکیک بودجه ریالی و دلاری و نیز نبود شفافیت بودجه شرکت‌های دولتی برخی از انتقادات مهم است که کارشناسان اقتصادی به لایحه بودجه ۱۴۰۱ وارد می‌دانند.
کد خبر: ۳۶۷۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۴
وحید شقاقی شهری:
استادیار اقتصاد و بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی می‌گوید: ممکن است که ۲ سال با پول‌پاشی اشتغال ایجاد کنیم، اما پایدار نخواهد ماند. ظرفیتی که باید از آن استفاده کنیم، بکارگیری منابع از بابت قرار گرفتن صنایع کوچک و متوسط در زنجیره‌ی ارزش است؛ به غیر از این عمل کردن، اتلاف منابع و بدهکار کردن صنایع است.
کد خبر: ۳۶۷۴۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۰
چالش بیکاری در کشور؛
چند سالی است که بیکاری به عنوان یکی از چالش‌های اقتصاد کشور، به مرز بحران رسیده است. این شرایط نه صرفاً متأثر از سیاستهای یک دولت است، بلکه در نتیجه سیاستهای غلط اشتغالزایی در دولت‌های مختلف پدید آمده است، چرا که طرح‌های اشتغالزایی در دولت‌های مختلف موفق نشدند تا دردی از مشکل اشتغال را دوا کنند.
کد خبر: ۳۶۵۸۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱
صنایع بورسی؛
چند وقتی است سیگنال‌های منفی سیاست‌گذاران اقتصادی به بازار سرمایه و صنایع بورسی باعث ایجاد ابهام در بازار سرمایه و کشیده شدن ترمز رشد گروه‌های مختلف شده است. صنایع بورسی بعد از قیمت‌گذاری دستوری چه می‌شوند؟
کد خبر: ۳۶۱۴۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۰
حدود ۲۲ درصد تا ۲۳ درصد!
با وجود تاکید مصوبات شورای پول و اعتبار و پرداخت تسهیلات مرابحه به نرخ ۱۸ درصد، بانک‌ها عملا با حفظ حدود ۲۰ درصد تسهیلات پرداخت شده، عملا نرخ سود بالاتر حدود ۲۲ درصد تا ۲۳ درصد را برای این تسهیلات در نظر گرفته اند.
کد خبر: ۳۵۰۹۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۵
اصلاح نظام بانکی
رئیس‌جمهور منتخب در سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری ایران، در حالی تا کمتر از دوماه دیگر مسئولیت سنگین خود را آغاز می‌کند که مهمترین مسأله پیش روی آن، اقتصاد و وضعیت معیشتی مردم است؛ اقتصادی که از جنبه‌های مختلف دچار آسیب شده و به گفته اقتصاددانان، اولویتی نمی‌توان برای آن تعریف کرد، بلکه باید همه بخش‌ها به موازات هم ترمیم شود. یکی از اعضای بدنه ضعیف‌شده اقتصاد کشور، سیستم بانکی است که اصلاح آن سال‌ها مورد تأکید کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی بوده. قانون پولی و بانکی که امروز در کشور مرجع است و مورد استناد قرار می‌گیرد، مصوب سال۵۱ بوده و مشخص است که به‌دلیل به‌روز نبودن نمیتواند کارآیی زیادی داشته باشد و نیاز به تدوین یک‌سری قوانین جدید وجود دارد.
کد خبر: ۳۴۸۳۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۵
نامه فعالان محیط زیست به رییس سازمان جنگل ها؛
با ساخت سد "زارم رود" بر سرشاخه‌های "تجن" در استان مازندران حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هکتار از جنگل‌های هیرکانی و اراضی کشاورزی به طور کامل نابود می‌شود. این در حالی است که بند ۳ مصوبه شماره ۲۰۱۴۷/ت ۲۴۱۲۰ سال ۸۰ هیات وزیران درباره صیانت از جنگل‌های شمال کشور تاکید کرده که «صدور کلیه مجوز‌هایی که به هر ترتیب به کاهش مساحت جنگل‌های شمال کشور منجر می‌شود از سوی تمامی دستگاه‌ها متوقف و ممنوع شود.»
کد خبر: ۳۴۵۱۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۱
بانک مرکزی اعلام کرد
بانک مرکزی اعلام کرد: در سال ۱۳۹۹ عدم امکان خنثی‌سازی رشد خالص دارایی‌های خارجی به‌دلیل مشکلات ناشی از نقل و انتقال منابع خارجی، عامل اصلی رشد پایه پولی و نقدینگی بوده است.
کد خبر: ۳۴۰۰۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۹